เถาขี้กา
เถาขี้กา
ชื่ออื่น แตงโมป่า (กาญจนบุรี) มะกาดิน (ชลบุรี) ขี้กาขาว
วงศ์ Cucurbitaceae
เถาขี้กา
เป็นไม้เถาขนาดเล็กเลื้อยตามพื้นดิน เถาจะกลมและโตขนาดเท่าก้านไม้ขีดไฟ หรือโตกว่าเล็กน้อย ตามข้อของเถาจะมีมือเกาะ เถา มีขนสีขาวสั้นตั้งตรงเกาะติดหนาแน่น
ใบ
เป็นใบเดี่ยว การเกาะติดของใบบนกิ่งแบบเวียนและมีหนวดที่โคนก้านใบ ใบรูปไข่เกือบกลม 5 เหลี่ยม ปลายแหลม โคนเว้าเป็นติ่งหู ขอบหยักบิดเป็นคลื่น แผ่นใบผิวหยาบสากเป็นลอนตามรอยกดเป็นร่องของเส้นใบ หลังใบมีขนสั้นสีขาวจำนวนมาก
ก้านใบสีเขียวอ่อนแกมเหลืองยาว มีขนชนิดเดียวกัน
ดอก
ดอกเพศผู้
ดอก
เป็นดอกเดี่ยวแยกเพศกัน เกิดที่ซอกใบ ดอกสีขาวกลีบดอกส่วนโคนเชื่อมติดกันเป็นหลอดส่วนปลายแยกเป็นกลีบ 4 - 5 กลีบ ดอกเพศเมียที่ฐานดอกมีรังไข่ทรงกลม ดอกเพศผู้ไม่มี
ดอกเพศเมีย
ผล
ผลแตงโมป่าหรือเถาขี้กา ทรงกลม ผิวเรียบ ผลอ่อนสีเขียว มีริ้วสีขาวจางๆ เมื่อแก่สีส้มแดง ภายในมีเมล็ดจำนวนมาก
เมล็ด ทรงกลมรีแบนมีเยื่อหุ้มเมล็ดเป็นเมือกใสสีเขียวเข้มเกือบดำ
แหล่งที่พบ พบทุกภาคของประเทศไทย
สรรพคุณด้านสมุนไพร
เถา
ปรุงเป็นยาบำรุงถุงน้ำดีบำรุงน้ำดี ล้างเสมหะดับพิษเสมหะและโลหิต รักษาตับ ปอดพิการ เถาต้มกับน้ำเดือดนานๆ ใช้เป็นยาฆ่าเลือดไรและเหา
ใบ
ใบสดใช้ตำสุมขม่อมเด็กเวลาเย็น รักษาอาการคัดจมูกได้ดี
รสขม ตำพอกฝี ทาแก้โรคผิวหนังอักเสบ หัว รสขม บำรุงหัวใจ แก้ม้ามย้อย ตับโต หรืออวัยวะในช่องท้องบวมโต
ราก
รสขม บำรุงน้ำดี แก้ไข้ ดับพิษไข้ แก้ปวดศีรษะ แก้จุกเสียด บดทาฝีฝักบัว แก้ตับโต ม้ามย้อย อวัยวะในช่องท้องบวมโต
ผล
รสขม บำรุงน้ำดี แก้พิษเสมหะและโลหิต ถ่ายพิษเสมหะให้ตก แก้พิษตานซาง แก้ตานขโมย ขับพยาธิ เป็นยาถ่ายอย่างแรง ใช้ควันรม แก้หืด
ทั้งเถา รสขม ต้มอาบ แก้เม็ดผดผื่นคัน แก้ไข้หัว ไข้พิษ ไข้กาฬ ต้มดื่ม บำรุงน้ำดี ขับเสมหะ ดับพิษ แก้ไอเป็นเลือด
ขอขอบคุณข้อมูลจาก
http://thaiherb-tip108.blogspot.com/2011/02/blog-post_7070.html
งานวิจัย กุหลาบ จำวงศ์ลา และจุฑาธิป ภูมี มหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร( 2550 ) ที่ http://www.infoforthai.com/forum/topic/4164
ในวัยเด็กที่บ้านตำบลบางกรูดของพลอยโพยมไม่เคยมีพรรณไม้นี้ เพิ่งได้พบเห็นเมื่อสักสามสี่่ปีมานี้เองที่บ้่านตำบลแสนภูดาษ
ภาพผลแตงโมป่าหริอเถาขี้กาสุกสีส้มและสีแดงนี้ เป็นภาพที่ถ่ายไว้ สองปีแล้ว ปัจจุบันผลแตงโมป่าที่บ้านพลอยโพยมไม่มีโอกาสสุกเป็นสีส้ม สีแดง เพราะจะถูกหนูหรือสัตว์ที่ออกหากินกลางคืนมาแทะกินหมดเสียก่อน ต้องค้นภาพเก่า ๆ เสียนานทีเดียวจึงหามาประกอบบทความได้ เสียดายที่ไม่เคยผ่าออกดูว่าเนื้อข้างในเป็นอย่างไร จะลองหากระดาษห่อผลที่จวนสุกไว้ ถ้าเหลือรอดมาได้จะถ่ายภาพผลที่ผ่าออกแล้วมาเพิ่มเติมภายหลัง
พลอยโพยมคิดว่าคงมีนกกาหรือนกอื่น ๆ ไปกินผลแตงโมป่านี้ แล้วมาถ่ายทิ้้งไว้ที่บ้านพลอยโพยม สมชื่อว่าเถาขี้กา เพราะแตงโมป่านี้ไม่ได้ปลูกไว้ แต่มีต้นเกิดขึ้นมาเองในบริเวณบ้าน
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น