[บทความ] ปลาเนื้ออ่อน..อ่อนสมชื่อ

ปลาเนื้ออ่อน..อ่อนสมชื่อ

ปลาเนื้ออ่อน

กาพย์ยานี ๑๑
เนื้ออ่อนอ่อนแต่ชื่อ
เนื้อน้องหรืออ่อนทั้งกาย

ใครต้องข้องจิตชาย
ไม่วายนึกตรึกตรึงทรวง

กาพย์เห่เรือพระนิพนธ์เจ้าฟ้าธรรมธิเบศร ฯ

ปลาเนื้ออ่อน



ชื่อสามัญ ปลาเนื้ออ่อน ปลาแดง (ภาคกลาง ) ,ปลานาง ,ปลานางแดง,ปลาเซือม (ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ แถบแม่น้ำโขง )

ชื่อสามัญภาษาอังกฤษ WHISKER SHEATFISH
มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Phalacronotus bleekeri
อยู่ในวงศ์ปลาเนื้ออ่อน Siluridae

ลักษณะทั่วไป

เป็นปลาน้ำจืดที่อยู่ในวงศ์ปลาเนื้ออ่อน ไม่มีเกล็ด รูปร่างคล้ายปลาน้ำเงิน ซึ่งอยู่ในสกุลเดียวกัน แต่ปากล่างยื่นน้อยกว่า และส่วนคางไม่เชิดขึ้น ตาโต ปากกว้างรูปร่างลำตัวเพรียวยาว ด้านข้างแบนมาก ตอนหัวกว้าง ส่วนหัวแบนลง ด้านหลังของหัวยกขึ้นเล็กน้อย แล้วค่อย ๆ ลาดไปถึงบริเวณกลางหาง ไม่มีครีบหลัง มีหนวดสั้น 2 คู่ ที่มุมปากและใต้คาง ครีบหางเว้าตื้นหรือเป็นแฉก มีฟันซี่เล็กและแหลม ฟันบนเพดานเป็นรูปโค้ง ท่อนหางโค้งงอเล็กน้อย ไม่มีครีบไขมัน ครีบก้นยาวมีก้านครีบอ่อนประมาณ 80 ก้าน

สีของลำคัวค่อนข้างใสเป็นสีเงิน ด้านบนลำตัวสีเหลืองอ่อนเหลือบเขียวหรือขาวอมชมพู ซึ่งสีของปลามีความแตกต่างกันในแต่ละแหล่งน้ำ


นิสัย ว่ายน้ำและหากินในระดับกลางน้ำถึงผิวน้ำ มีพฤติกรรมคล้ายคลึงกับปลาน้ำเงิน โดยมักอาศัยในแหล่งน้ำเดียวกันและอาจปะปนกันในฝูง แต่พบในภาคใต้มากกว่า

ถิ่นอาศัย

มีชุกชุมตลอดลำน้ำเจ้าพระยา ตั้งแต่กรุงเทพฯ ถึงปากน้ำโพ แม่น้ำป่าสัก ในแม่น้ำโขง แม่น้ำมูล อ่างเก็บน้ำอุบลรัตน์
พบชุกชุม จับได้มากในฤดูน้ำลดช่วงเดือนมกราคมถึงมีนาคม และภาคใต้พบในแม่น้ำตาปี ใกล้บ้านดอน มักชอบอยู่ในบริเวณน้ำลึก ๆ

อาหาร -เป็นปลา กินเนื้อ ได้แก่ แมลงขนาดเล็ก, ปลาขนาดเล็ก, กุ้งฝอย หนอน แมลงและจุลินทรีย์ขนาดเล็ก ตัวอ่อนแมลงน้ำ สัตว์หน้าดินต่างๆ


ขนาด- มีขนาดลำตัวประมาณ 30เซนติเมตร พบใหญ่สุด 80 เซนติเมตร มีน้ำหนักได้ถึง 8.3 กิโลกรัม

ประโยชน์-เป็นปลาที่มีรสชาติดี จึงเป็นที่นิยมของผู้บริโภค กลิ่นคาวน้อย เนื้อไม่มาก เนื้อละเอียดมีรสหวาน มีเพียงก้างกลาง ทอดกรอบทานได้ทั้งตัว หรือจะนำมาราดด้วยพริกแกงฉูฉี่ และทำปลาแห้งรมควันเป็นปลากรอบ

ปัจจุบันปลาเนื้ออ่อนในธรรมชาติมีลดน้อยลงและมีราคาแพง

กรมประมงเพาะพันธุ์ปลาเนื้ออ่อนได้สำเร็จครั้งแรกเมือ พ.ศ.. 2520

ปลาเนื้ออ่อน
ภาพจาก http://www.siamfishing.com/content/view.php?id=471&cat=photo_in


วงศ์ปลาเนื้ออ่อน (อังกฤษ: Sheatfish)
ชื่อวิทยาศาสตร์: (Siluridae)
ในอันดับปลาหนัง
รูปร่างเพรียวยาว ลำตัวแบนข้างมาก ส่วนหัวมักแบนราบหรือแบนข้างในบางชนิด ปากกว้าง มีฟันซี่เล็กและแหลมขึ้นบนขากรรไกรและเป็นแผ่นบนเพดาน มีหนวด 2-3 คู่ ครีบก้นยาวมากกว่าครึ่งหนึ่งของความยาวลำตัว ไม่มีครีบไขมัน ครีบหลังเล็กมาก ไม่มีก้านครีบแข็งแหลมที่ครีบอกและครีบหลัง ครีบหางเว้าตื้นหรือเป็นแฉก ครีบอกมีขนาดใหญ่ ครีบท้องเล็ก

กินเนื้อ ได้แก่ แมลงขนาดเล็ก, ปลาขนาดเล็ก, กุ้งฝอย สัตว์หน้าดินต่างๆ

วางไข่แบบจมติดกับวัสดุใต้น้ำ

กระจายพันธุ์ไกล พบตั้งแต่ยุโรป, เอเชียตอนบน, อินเดียไปจนถึงอินโดนีเชีย

เป็นปลาเศรษฐกิจสำคัญชนิดหนึ่งของประเทศในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ เช่น ประเทศไทย, กัมพูชา

เฉพาะที่พบในประเทศไทยมีราว 30 ชนิด
ชนิดที่เล็กสุดคือ ก้างพระร่วง (Krytopterus bicirrhis) ที่มีความยาวราว 10 เซนติเมตร นิยมเลี้ยงเป็นปลาสวยงาม
ใหญ่ที่สุดคือ เวลส์ (Silurus glanis) พบในยุโรป ที่สามารถยาวได้ถึง 3 เมตร และหนักกว่า 113 กิโลกรัม
และชนิดใหญ่ที่สุดที่พบในประเทศไทยคือ เค้าขาว (Wallago attu) ใหญ่ได้ถึง 2 เมตร

ปลาในวงศ์ปลาเนื้ออ่อน เช่น
ก้างพระร่วง
ขาไก่ (ปลา)
คางเบือน
เค้าขาว
ชะโอน
ชะโอนหิน
ดังแดง
แดง (ปลา)
น้ำเงิน (ปลา)
สายยู


ที่มาของข้อมูล กรมประมง และวิกิพีเดีย

มิได้มีเจตนาตั้งชื่อบทความให้แตกต่างจากบทพระนิพนธ์กาพย์เห่เรือ เพราะในกาพย์เห่เรือเจ้าฟ้ากุ้งทรงตั้งพระทัยที่จะใช้พรรณนา กระบวนเรือ หลังจากนั้นทรงนิพนธ์บท ชมปลา ชมไม้ และชมนก เพื่อพรรณนาความคิดถึงสตรีที่ทรงเสน่หาที่มิได้ตามเสด็จโดยใช้การเปรียบเทียบ

หากแต่พลอยโพยมกล่าวถึงความเป็นจริงของเหล่าพรรณปลาหลากหลายพันธุ์
พลอยโพยมเคยกินปลาเนื้ออ่อนทอดกระทียมพริกไทยซึ่งทอดกรอบทั้งตัวที่ลำตะคอง ปลาตัวค่อนข้างใหญ่กว่าที่พบเห็นที่เมืองฉะเชิงเทรา จานหนึ่งมีไม่กี่ตัว น้อง ๆ เพื่อนร่วมงานที่ไปด้วย เขากินได้หมดทั้งตัวตั้งแต่หัวถึงหาง กล่าวได้ว่า เกลี้ยงจานประเภทเหลือเพียงคราบน้ำมันติดก้นจานจริง ๆ ต้องสั่งเมนูนี้ซ้ำอีก

ปลาเนื้ออ่อนนี้ที่เมืองเขมรมีชุกชุมมากจริง ๆ และนำปลาทำเป็นปลากรอบ สินค้ามีชื่อของเขมร เมื่อก่อนนี้ ใครไปเขมรมาต้องหิ้วปลากรอบมาฝากกัน เขาวางขายในตลาดสดเป็นตั้งสูง ๆ มากมายหลายร้าน เหลียวซ้ายแลขวา หันหน้าหันหลัง ก็ต้องเจอปลากรอบนี้ ที่ตลาดโรงเกลือที่จังหวัดสระแก้วในปัจจุบัน จะมีคนเข็นปลาเนื้ออ่อน ปลาช่อนตากแดด (ปลาแดดเดียว) ขายขวักไชว่ไปหมด ราคาถูกมากถ้าเทียบราคากับบ้านเรา แต่พลอยโพยมไม่เคยซื้อกลับมาเลย