ดอกลำพู สีชมพู
ทันทีที่เส้นสายดอกลำพูร่วงหมด จะเห็นผลอ่อนของลำพู สีเหลืองอ่อนอยู่ภายใน
ผลลำพูเริ่มเปลี่ยนเป็นสีเขียว และค่อย ๆ โตขึ้นพร้อมกับก้านชูอับเรณูเรี่มเหี่ยวลง
ผลสีเขียวเริ่มโตขี้นพร้อมกับกลีบเลี้ยงที่ค่อย ๆ ขยายแผ่ออก
ก้านชูอับเรณูเหี่ยวแห้งไปตามการเติบโตของผลลำพู
ผลลำพูที่สมบูรณ์ กลีบเลี้ยงขยายแผ่ออกบานเต็มที่
ผลลำพูผ่าครึ่่งผล
ภายในเนืื้อของผลลำพู จะมองเห็นเมล็ดเล็ก ๆ เป็นจำนวนมาก
พลอยโพยมผ่าผลลำพู ที่ยังย้อยระย้าอยู่กับต้น เนื้อของผลลำพูที่ยังไม่สุก แข็งมากทีเดียว
แกนกลางของผลลำพูเหนียวและแข็งมาก
เมื่อผลลำพูสุกร่วงลงพื้นดิน เมล็ดจะปริออกจากผล เป็นเมล็ดเล็ก ๆ มากมาย รอเวลาที่เหมาะสม ก็จะมีต้นอ่อนงอกขึ้น พลอยโพยมทดลองเอาผลลำพูที่ใกล้แก่ใส่กระถางดินใส่น้ำแฉะ ๆ ไว้ นานเกือบเดือนกว่าผลจะปริเปื่อยไป มีเมล็ดเล็ก ๆ ลอยน้ำอยู่ และผลิใบเขียว ๆ งอกต้นอ่อน และค่อย ๆ เจริญเติบโต เมื่อฝนตกต้นอ่อนที่ยังไม่หยั่งรากลงดินก็ลอยน้ำอย่างในภาพ จนน้ำในกระถางแห้ง ซึ่งบางครั้งสองสัปดาห์น้ำจึงจะแห้ง ต้นอ่อนก็จะยึดพื้นดิน ดังต้นล่างสุด ต้นที่ยังเกาะดินไม่ได้ ก็ลอยน้ำทั้งต้นทั้งราก ไม่เน่าเสียเติบโตไปเรื่อย ๆ พอดินแห้งก็หยั่งรากลงดิน แม้แต่ต้นที่หยั้งรากตั้งต้นบนพื้นดินได้ ก็สามารถจมอยู่ใต้น้ำโดยเติบโตขึ้นเรื่อย ๆ
มีต้นลำพูสองต้นที่มีรากยึดดินได้ มีหนึ่งต้นที่รากยังลงดินไม่ได้ นอนพังพาบรอเวลาอยู่
ลำพูอ่อนสามต้นนี้มาจากลำพูผลเดียวกัน แต่ขนาดของต้น ก็ห่างไกลกัน ส่วนต้นอ่อนอื่น ๆ เมื่อฝนตกน้ำล้นกระถางก็พากันลอยออกมานอกกระถาง แห้งตายไปก่อน และยังมีจุดเขียว เล็ก ๆ ที่กำลังจะงอกเป็นต้นลำพูอีกบนพื้นดิน
ตามธรรมชาติเมื่อผลลำพูสุกเต็มที่ก็จะร่วงหล่นลงมา ใช้เวลาหลายวันที่ผิวของผลลำพู เริ่มปริและแตกออกมา เมล็ดเล็ก ๆ ก็จะงอกลำต้นออกมาแพร่พันธุ์ให้ลำพู เมล็ดเหล่านี้เมื่อแก่จะลอยน้ำได้ ซึ่งตัวผลลำพูเองก็ลอยน้ำไปไกลจากต้นเดิม และเมล็ดแก่ของลำพู ก็ลอยออกไปไกลจากผลเดิมด้วย ลำพูจึงแพร่พันธุ์ง่ายมาก
ต้นลำพูริมชายฝั่งแม่น้ำ ต้องต้านทานกระแสน้ำได้ รากต้องยึดกับดินแน่นเพื่อไม่ให้ลำต้นหลุดจากพื้นเลนลอยไปกับกระแสน้ำ มหัศจรรย์ ลำพู จริง ๆ
ต้นลำพูบนดินเลน
แนวต้นลำพูชายฝั่งบางปะกงที่ศูนย์วิจัยแลพัฒนาชายฝั่งฉะเชิงเทรา เป็นแนวลำพูจากการจัดสรรให้เป็นลำพูล้วน ๆ
ต้นลำพูที่เติบโตขึ้นมาเองตามธรรมชาติตามริมชายฝั่งแม่น้ำที่มีกระแสน้ำไหลขึ้นและไหลลงเป็นประจำ ก็สามารถยึดติดกับดินชายฝั่งได้เป๋นอย่างดี แนวต้นลำพูตามริมฝั่งแม่น้ำจึงมีมากมายดาษดื่น
แต่ก็น่าแปลกใจ หากคิดจะปลูกต้นลำพูตามริมชายฝั่งแม่น้ำ ก็เป็นเรื่องยากลำบาก
เมื่อสักสิบกว่าปีที่แล้ว พลอยโพยมมีเจ้านาย ระดับรองกรรมการผู้จัดการใหญ่ธนาคารเอเชีย จำกัด (มหาชน) ก่อนที่จะเปลี่ยนเป็น ธนาคารเอเชีย จำกัด (มหาชน) member of เอบีเอ็นแอมโร ( เนเธอร์แลนดฺ) และในที่สุดเป็น ธนาคารยูโอบี ในปัจจุบัน สมัยที่ท่านรอง ฯ ยังดำรงตำแหน่งที่ต่ำกว่า รองกรรมการผู้จัดการใหญ่ ท่านได้มาซื้อที่ดินริมแม่น้ำบางปะกง ที่ อยู่ใกล้ กับวัด เจดีย์ และวัดสัมปทวน เป็นที่สวนเดิม ท่านปลูกบ้านพัก ปรับปรุงสวนตามอัธยาศัยของท่าน และอยากได้ต้นลำพูอยู่ริมชายฝั่งแม่น้ำ ( เพราะอยากเห็นหิ่งห้อยมาเกาะยามค่ำคืน ) ท่านจึงให้คนดูแลสวน เพียรพยายามปลูกต้นลำพู โดยไปหาต้นลำพูขนาดไม่ใหญ่นักมาปลูก โดยคนในพื้นที่ช่วยหาต้นลำพูให้ คนปลูกก็ไม่เข้าใจ ปลูกแบบต้นไม้ธรรมดาทั่วไป ปลูกแล้วได้สักระยะ ต้นลำพูก็หลุดลอยออกจากชายฝั่งตามกระแสน้ำไป ปลูกกันหลายครั้ง หลายรอบ จนอ่อนอกอ่อนใจ รอบหลัง ๆ คนปลูกก็กดดินให้แน่นกว่าเดิม ก็หลุดลอยไปอีก ต่อมาใช้ไม้ปักช่วยยึด ก็หลุดไปอีก พลอยโพยมไม่แน่ใจว่าต่อมาปลูกได้ด้วยวิธีใด แต่คิดเอาเองว่าน่าจะเปลี่ยนแนวการปลูก ปลูกให้สูงขึ้นจากชายน้ำที่น้ำขึ้นถึง หรือไม่ก็ปลูกบนบกชายฝั่ง ไม่ทันนึกว่าจะนำเรื่องการปลูกต้นลำพูมาเล่าสู่ พรุ่งนี้จะไปติดตามว่าทุกวันนี้ต้นลำพูที่มีคนคุยว่า ปลูกได้แล้ว ปลูกอย่างไร และต้นลำพูยังอยู่หรือไม่ ไปบ้านท่านหลายครั้งแต่ไม่เคยสังเกตสักที
ชายฝั่งบ้านของท่านรอง เป็นฝั่งคุ้ง (ฝั่งดินพังนั่นเอง) ในระยะเวลาที่ท่านมาซื้้อทีดิน ดินยังพังอยู่ แต่ในปัจจุบัน กระแสน้ำน่าจะเปลี่ยนทิศทางแล้ว เพราะ มีการสร้างเขื่อน กันตามบ้านเรือน วัดวาอารามริมชายฝั่งแม่น้ำ ทำให้กระแสน้ำเปลี่ยนทิศทาง
พลอยโพยมเคยเห็นแต่ต้นลำพู แสม จาก ขึ้นรกรุงรังไปหมด ต้นเล็กต้นน้อยเกิดใหม่มากมายในธรรมชาติ ไม่นึกว่าเวลาอยากปลูกเองด้วยฝีมือมนุษย์จะยากลำบาก อย่างที่เล่ามาข้างต้น
(เพิ่มเติม ) บ้านท่านรอง ปลูกต้นลำพูริมฝั่งน้ำ คือชายแม่น้ำที่มีน้ำขึ้นลงตามการขึ้นลง โดยการไปขุดต้นลำพูขนาดเล็กในธรรมชาติ มาชำในเข่ง เป็นเดือน ๆ แทนการที่ขุดได้มาแล้วนำลงปลูกเลย เพราะลำพูหลุดลอยน้ำไปหมด หลังจากต้นลำพูที่ขุดมานี้แข็งแรงมีรากใหม่เกิดขึ้นก็นำไปปลูกชายฝั่ง ดินไม่ถึงขั้นเป็นดินเลนเหลว ๆ ขุดลงไปให้ลึก แล้วเอาต้นลำพูออกจากเข่ง จะมีดินในเข่งลงมาด้วย กดดินนี้ให้แน่น แล้วใช้ไม้ปักช่วยยึดต้นลำพู รากของลำพูจะยึดดินในเข่งไว้ ) และบ้านท่านก็ต้องทำเขื่อนชายแม่น้ำกันดินพังเข่นกัน ต้นลำพูนี้ปลูกนอกเชื่อน (เล็ก ๆ ) ที่ทำกั้นดินพังเท่านั้นไม่ใหญ่โตนัก
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น