ชื่อวิทยาศาสตร์ : Thespesia populnea (L.) Sol.ex Correa
วงศ์ : MALVACEAE
ชื่อพื้นเมือง โพทะเล
ชื่อท้องถิ่น โพทะเล
ชื่ออื่น : บากู (มลายู-นราธิวาส, ปัตตานี); ปอกะหมัดไพร (ราชบุรี); ปอมัดไซ (เพชรบุรี)
เป็นไม้ยืนต้นขนาดเล็ก สูง 8-12 เมตร ลำต้นโค้ง แตกกิ่งในระดับต่ำ เรือนยอดแผ่กว้าง ค่อนข้างหนาทึบ เปลือกเรียบ สีเทาอ่อน หรือขรุขระ มีรอยแตกตามยาวเป็นร่องลึก
ใบ
เป็นใบเดี่ยว เรียงสลับ รูปคล้ายหัวใจ หรือใบโพธิ์ ใบกลม ปลายใบกว้าง แหลมยาว ถึงเรียวแหลม ฐานใบเว้าลึก มีเส้นใบออกจากโคนใบ 5-7 เส้น ขอบใบเรียบ ผิวใบด้านบนเกลี้ยงเป็นมัน สีเขียวเข้มด้านท้องใบสีเทาแกมน้ำตาล มีเกล็ด มีก้านใบ มีใบประดับย่อยเล็กเรียว 5 อัน
ดอก
ออกตามง่ามใบ เป็นดอกเดี่ยว หรือเป็นคู่ ก้านดอกอ้วนสั้น กว่าก้านใบ มีเกล็ด มีริ้วประดับ 3 แฉก ก้านดอกร่วงง่าย วงกลีบเลี้ยงรูปถ้วย ปลายเรียบ ไม่มีแฉก รูปสามเหลี่ยมแคบ ๆ มีเกล็ด คล้ายแผ่นหนัง ไม่หลุดร่วง กลีบดอกบิดเวียน รูปไข่ คล้ายดอกปอทะเล สีเหลือง โคนกลีบติดกันรูประฆัง มีจุดสีแดงเข้มอมน้ำตาลแต้ม มีต่อมน้ำหวาน ที่โคนกลีบดอกด้านใน
ดอกบานเต็มที่ภายในวันเดียว แล้วจะเปลี่ยนสีเป็นชมพูแกมม่วงอ่อน เหี่ยวบนต้น ก่อนร่วงหล่นในวันกัดมา เกสรเพศผู้ติดกันเป็นหลอด ท่อเกสรผู้ปลายจัก มีอับเรณูจำนวนมากติดทั่วหลอด รังไข่อยู่เหนือวงกลีบมี 4-5 ช่อง อยู่ในหลอดเกสรเพศเมียรูปกลม มี ก้านเกสรเพศเมีย ยอดเกสรตัวเมียติดกันคล้ายกระบอง ดอกมีสีเหลืองจาง ๆ
ออกดอกประมาณเดือนกันยายน-ตุลาคม
ผล ผลแก่เป็นผลแห้งแตกไม่มีทิศทาง ค่อนข้างกลม สีเทาดำ เปลือกแข็ง มีวงกลีบเลี้ยงรูปคล้ายจานอยู่ที่ขั้วผล ผลแก่แห้งติดอยู่บนต้น ไม่ร่วงหล่น หนึ่่งผลมีหลายเมล็ด เมล็ดมีขนยาวนุ่ม ผลแก่ประมาณเดือนกุมภาพันธ์-เมษายน
พบมากในที่ดอนหรือขึ้นกระจายตามป่าชายฝั่งทะเล หรือดินทรายที่มีน้ำทะเลขึ้นถึงเป็นครั้งคราว เป็นพันธุ์ไม้ขึ้นอยู่ระหว่าง รอยต่อป่าชายเลนกับป่าบก ยังพบตามริมแม่น้ำที่ดินเป็นดินร่วนปนทราย หรือ ดินค่อนข้างแข็ง
ลักษณะเด่น ใบเหมือนใบโพธิ์ทั่วๆไป สีเขียวเข้ม ดอกสีเหลืองอ่อน รูปทรงของดอกคล้าย ดอกปอทะเล
ประโยชน์ (เพิ่มเติม)
เนื้อไม้ สีน้ำตาลอมแดงคล้ำ มีริ้ว สีอ่อนและแก่กว่าสีพื้นสลับ เสี้ยนเป็นคลื่นบ้างเล็กน้อย เนื้อละเอียดพอประมาณ เหนียวมาก แข็ง ทนทาน เลื่อยไสกบตบแต่งง่าย ขัดชักเงาได้ดี ใช้ทำเครื่องเรือน กระดานพื้น เครื่องกลึง ด้ามเครื่องมือ เครื่องดนตรี พานท้ายปืน รางปืน ทำแจว พาย กรรเชียง ทำไม้คิวแทงบิลเลียด เปลือก ใช้ตอกหมันเรือ ทำเชือก สายเบ็ด เปลือกและเนื้อไม้มีสารที่เรียกว่าน้ำฝาด
นอกจากนี้ยังใช้เป็นสมุนไพร
เปลือกต้มกับน้ำแล้วนำไปล้างทำความสะอาดแผลเรื้อรัง ดื่มขับน้ำเหลือง แก้บิด ยางจากผลทากันหูด รากอ่อนใช้รับประทานเป็นยาบำรุง ผล และใบตำให้ละเอียดพอกแก้หิด
ส่วนที่เป็นพิษ :ยางจากต้น เปลือก
อาการเกิดพิษ : ถ้าเข้าตาทำให้ตาบอดได้ เปลือกมีฤทธิ์ทำให้อาเจียน
หมายเหตุ โพทะเล ใบคล้ายใบโพธิ์บกผิวเกลี้ยงเป็นมัน ปลายใบมีติ่งแหลมยาว ออกดอกเดี่ยวหรือ คู่ วงกลีบเลี้ยงรูปถ้วยปลายเรียบ ผลแก่ไม่แตก ซึ่งต่างจากปอทะเล ฐานใบกว้างคล้ายรูปหัวใจ ผิวใบมีขนทั้งด้านบนและล่าง ดอกช่อกระจุก หรือ ช่อแยกแขนง วงกลีบเลี้ยงรูประฆังมีขน ผลแก่แตกออก
ขอขอบคุณข้อมูลจาก
http://www.aquatoyou.com
http://tanhakit.blogspot.com
http://www.healthinessplus.com
โดยทั่วไปแล้ว ในตำบลบางกรูดบางกรูด ไม่ค่อยได้พบเห็นโพทะเล หากคิดจะหาภาพถ่ายก็ต้องใช้ความพยายามหา ภาพที่สื่อข้างต้น เป็นภาพที่ถ่ายจากท้องที่ตำบลแสนภูดาษ อำเภอบ้านโพธิ์ และในเขตอำเภอบางปะกง
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น